İzlanda’daki yanardağ patlamaları şimdiye kadar kaydedilen en hızlı magma hızı rekorunu kırdı
İzlanda’nın Grindavik kasabasını çevreleyen bölge, yalnızca birkaç hafta içinde üç volkanik patlama yaşadı; bunların en sonuncusu, sistematik sismik aktivite yaşanmadan daha dün meydana geldi. Sarsıntıların sayısı ve şiddeti arttıkça kasaba geçen kasım ayında boşaltılmıştı. Bilim insanları yer altında devasa bir magma barajının oluştuğunu tespit etti ve yeni analizler ayaklarımızın altındaki kuvvetlerin ne kadar güçlü olabileceğini gösteriyor.
Magma setinin uzunluğu 15 kilometredir. Kasabanın altındaki zemini çatlattığı ve hatta açık hava jeotermal spası ve değerli bir turizm merkezi olan ünlü Mavi Lagün’ü bile tehdit ettiği tahmin ediliyor. Set uzuyor ve yükseliyor gibi görünüyordu ve araştırmacılar artık magmanın sete aktığını tespit etti. Aslında bu hız araştırmacılar tarafından ” ultra hızlı “ şeklinde tanımlanır. Akış hızının saniyede 7.400 metreküp olduğu iddia ediliyor. Bu da saniyede üç olimpik yüzme havuzunu doldurabilecek bir büyüklük anlamına geliyor.
Grindavik’in de bulunduğu Reykjanes Yarımadası’nda 2021 yılından bu yana üç patlama yaşandı. Ancak bunlardaki magmanın akış hızı, bu kez tanık olunan miktardan 30 kat daha düşüktü.
Bilim adamları, Aralık ayındaki ilk patlamadan bu yana, yeni volkanik sistemin önceki üç volkanik sistemin toplamından daha büyük olacağından endişeleniyorlardı ve son veriler bunların haklı olduğunu gösteriyor. Ocak ayındaki patlama, tahliye edildikten çok sonra Grindavik kasabasına ulaştı. Yeni patlama 8 Şubat sabahı saat 5.30’da, 18 Aralık’taki patlamaya yakın, yani Grindavik’ten uzakta başladı.
Lav çeşmelerinin yüksekliğinin 50 ila 80 metre arasında olduğu ve 3 kilometreye varan duman oluştuğu gözlendi. İzlanda Meteoroloji Ofisi , Grindavik’te “tephra” şelalelerinin oluştuğunu bildirdi. “ tefra lavların hızla soğuması sonucu oluşan köpüklü bir malzemedir. Patlamanın aktivitesi yavaş yavaş azalıyor ve şu anda Aralık ayında görülenle karşılaştırılabilir bir seviyeye inmiş durumda.
IMO çalışanının raporunda, “Patlayan çatlağın bir kısmından dikkat çekici, koyu renkli bir duman yükseliyor. Bu muhtemelen magmanın yeraltı suyuyla etkileşiminden kaynaklanıyor, beyaz buhar bulutunun karanlıkla karıştığı hafif patlayıcı aktiviteyle sonuçlanıyor.” Raporda, “Tephra’nın şu anda kırılan çatlaktan çok uzağa gitmediği görülüyor” denildi. Açıklamada “Volkanik duman güneybatıya doğru dağıldı” denildi.
Science dergisinde magmanın hareketini anlatan bir makale yayımlandı.
