Türkiye’nin tarım, gıda ve içecek sektörü geçen yıl 26,49 milyar dolar ihracat, 21,13 milyar dolar ithalat yaptı. Dış Ticaret Dengesi geçen yıl 5,36 milyar dolar fazla verdi. 2023 yılında büyükbaş hayvan ithalatı 1 milyar 163 milyon dolar olarak gerçekleşti.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Dış Ticaret Verileri esas alınarak hazırlanan Türkiye Yiyecek ve İçecek Sanayi Dernekleri Federasyonu’nun (TGDF) Dijital Veri Paneline göre, tarım, gıda ve içecek sektörü geçen yıl yüzde 26,49 olarak gerçekleşti. önceki yıla göre yüzde 4,92 artışla milyar oldu. dolar ihracat ve ithalatı ise yüzde 3,46 artışla 21,13 milyar dolara ulaştı. Geçen yıl Dış Ticaret Dengesi 5,36 milyar dolar fazla vermişti.
Özel Ticaret Sistemi (ÖTS) çerçevesinde yayımlanan Dış Ticaret Verilerine göre, geçtiğimiz yıl bir önceki yıla göre ihracat yüzde 4,92, ithalat ise yüzde 3,46 arttı.
Aylık bazda ise Aralık 2023 itibarıyla ihracat geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 1,58 artarak 2,65 milyar dolara, ithalat ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 20,2 azalarak 1,44 milyar dolara ulaştı. Aralık ayında büyükbaş hayvan ithalatı yüzde 638,3, buğday ithalatı ise yüzde 4,5 artarken, ham ayçiçek yağı yüzde 13,2 azaldı.
Geçen yıl 1 milyar 163 milyon dolarlık büyükbaş hayvan ithal edildi.
Türkiye, 2023 yılında 1 milyar 163 milyon dolarlık büyükbaş hayvan ithal etti. Büyükbaş hayvan ithalatı geçen yılın aralık ayında yüzde 638 artarak 133,3 milyon dolara ulaşırken, geçen yıl büyükbaş hayvan ithalatı ise 1 milyar 163 milyon dolar olarak gerçekleşti. Aralık ayında büyükbaş hayvan ithalatında en büyük pay 56,4 milyon dolarla Brezilya’ya ait olurken, onu 55,2 milyon dolarla Uruguay ve 7,8 milyon dolarla Almanya takip etti. Geçen yıl büyükbaş hayvan ithalatında ilk üç ülke 453,9 milyon dolarla Brezilya, 246,8 milyon dolarla Uruguay ve 99 milyon dolarla Çekya oldu.
Dış Ticaret İstikrarı 2023’te 5,36 milyar dolar fazla verdi
Geçen yıl Dış Ticaret İstikrarı tarım, gıda ve içecek faslında fazla verdi. Dış Ticaret İstikrarı geçen yıl bir önceki yıla göre yüzde 11,11 artışla 5,36 milyar dolar fazla verdi. Geçtiğimiz yıl Dış Ticaret İstikrarı 4,82 milyar dolar fazla vermişti. Geçtiğimiz yılın Aralık ayı itibarıyla Dış Ticaret İstikrarı aylık 1,21 milyar dolar fazla verdi.
2023 yılında birim ihracat fiyatı bir önceki yıla göre yüzde 7,56 azalarak 1.117 dolar/ton olarak gerçekleşti. İthalat birim değeri ise bir önceki yıla göre yüzde 6,49 azalarak 639 dolar/tona ulaştı.
Dış ticarette öne çıkan ürünler
2023 yılında ihracatta öne çıkan ürünler arasında ilk sırada 1 milyar 465,1 milyon dolarla un yer aldı. Bu ürünü 985,1 milyon dolarla fındık içi ve 954,7 milyon dolarla rafine ayçiçek yağı takip etti. Bu işler geçen yıl toplam ihracatın yaklaşık yüzde 12,8’ini oluşturdu.
Geçtiğimiz yılın en çok ithal edilen ürünü ise 3 milyar 402,4 milyon dolarla buğday oldu. Buğdayı 1 milyar 679,3 milyon dolarla soya fasulyesi, 1 milyar 303,9 milyon dolarla ham ayçiçek yağı izledi. Bu 3 ürün geçen yıl itibarıyla toplam ithalatın yüzde 29,9’unu oluşturdu.
Aralık 2023 itibarıyla ihracat ve ithalattaki durum
Aylık bazda değerlendirildiğinde, geçen yılın Aralık ayında ihraç edilen ürünler arasında ilk sırayı 160,3 milyon dolarla mandalina alırken, onu 146 milyon dolarla fındık ve 109,9 milyon dolarla buğday unu izledi.
Aynı ayda en çok ithal edilen ürünler ise 216,2 milyon dolarla buğday, 133,3 milyon dolarla sığır ve 73,2 milyon dolarla ham ayçiçek yağı oldu.
Geçen yıl ithalatta ilk sırayı Rusya ve Ukrayna aldı
Geçen yıl ithalatta ilk sırayı 3 milyar 402,4 milyon dolarla buğday aldı. Buğdayın en çok ithal edildiği ilk iki ülke Rusya ve Ukrayna oldu. 2023 yılında Rusya’dan 2 milyar 596 milyon dolar, Ukrayna’dan 750,5 milyon dolar ve Moldova’dan 32,8 milyon dolar buğday ithalatı gerçekleşti. Rusya ve Ukrayna’nın toplam buğday ithalatındaki payı ise yaklaşık yüzde 98,3 oldu.
Aylık bazda bakıldığında geçen yılın Aralık ayında yapılan 216,2 milyon dolarlık buğday ithalatının 186,3 milyon doları Rusya’dan gerçekleşti. Rusya’nın ardından Ukrayna’dan 25,1 milyon dolar, Moldova’dan ise 3,7 milyon dolar buğday ithal edildi.
Geçen yıl buğdayın ardından 1 milyar 679,3 milyon dolar değerinde soya fasulyesi ve 1 milyar 303,9 milyon dolar değerinde ham ayçiçek yağı ithal edildi. Soya fasulyesi ithalatında Brezilya 968,6 milyon dolarla ilk sırada yer alırken, onu Ukrayna (567,7 milyon dolar) ve ABD (116,3 milyon dolar) izledi. Ayçiçek yağı ithalatında ise sıralamada 851,9 milyon dolarla Ukrayna, 423,1 milyon dolarla Rusya ve 15,9 milyon dolarla Bulgaristan yer aldı.
Türkiye’nin 2023 ithalatında ilk 3’te yer alan ürünlerin büyük bölümü Rusya ve Ukrayna’dan gerçekleşti.
En çok ihracat ve ithalatın yapıldığı sektörler
Geçtiğimiz yılın dış ticaret bilgileri şubeler itibarıyla incelendiğinde; En fazla ihracatın 2 milyar 819 milyon dolarla şeker ve şekerleme ürünleri sektöründe yapıldığı görüldü. Bu segmenti taze meyve segmenti (2 milyar 465 milyon dolar), bitkisel yağlar segmenti (2 milyar 309 milyon dolar), kuruyemiş segmenti (1 milyar 955 milyon dolar) ve makarna segmenti (1 milyar 606 milyon dolar) takip etti. .
Şeker ve şekerlemeler segmentinin toplam ihracat içindeki payı yüzde 12,39, taze meyve segmenti yüzde 10,83, bitkisel yağlar segmenti yüzde 10,15, fındık segmenti yüzde 8,59 ve makarna segmenti yüzde 7,06 oldu.
Yine aynı dönemde en fazla ithalat 5 milyar 119 milyon dolarla hayvan yeminde yapıldı. Bu bölümden sonra en çok ithalat yapılan bölümler; Bunlar; un (3 milyar 687 milyon dolar), bitkisel yağ (3 milyar 519 milyon dolar), canlı hayvan ticareti (1 milyar 194 milyon dolar), kakao ve çikolata (781 milyon dolar) olarak sıralandı.
Hayvan yemi sektörünün toplam ithalattaki payı yüzde 28,9, un faslı yüzde 20,82, bitkisel yağlar faslı yüzde 19,87, canlı hayvan ticareti sektörü yüzde 6,74, kakao ve çikolata sektörünün payı ise yüzde 4,41 oldu.
İhracatın arttığı ve azaldığı sektörler
Geçen yıl bir önceki yıla göre ihracatı değer bazında en fazla artan branşlardan biri de makarna sektörü 521 milyon dolarla (yüzde 48,05 artış) oldu. Bu branşta 495 milyon dolarla (yüzde 67,43 artış) hayvan yemi, 278 milyon dolarla (yüzde 12,73 artış) taze meyve sektörü, 268 milyon dolarla (yüzde 31,43 artış) sebze branşı ve 200 milyon dolarla sebze branşı yer aldı. Bunu yüzde 7,63 artışla şeker ve şekerleme ürünleri faslı izledi.
Söz konusu dönemde ihracat değeri en çok azalan sektör ise 288 milyon dolarla (yüzde 30,42 düşüş) beyaz et branşı oldu. Ayrıca süt ve süt ürünleri branşında 238 milyon dolar (yüzde 40,88 azalış), salça ve konserve branşında 110 milyon dolar (yüzde 10,47 azalış), bakliyat faslında 103 milyon dolar (yüzde 13,70 azalış) ve canlı gıda branşında ise 103 milyon dolar (yüzde 13,70 azalış) gerçekleşti. hayvan ticareti şubesi 64 milyon dolar. milyon dolar (yüzde 50,54 düşüş).
Geçen yıl bir önceki yıla göre ithalat değeri en fazla artan branş 1 milyar 15 milyon dolar (yüzde 567,3 artış) ile canlı hayvan ticareti oldu. Bu bölümün ardından pirinç değirmenciliği branşı 322 milyon dolar (yüzde 455,3 artış), kakao ve çikolata branşı 201 milyon dolar (yüzde 34,7 artış), un branşı 112 milyon dolar (yüzde 3,1 artış) ve kahve, İthalat değeri en fazla artan sektör ise 89 milyon dolarla (yüzde 15,9 artış) çay ve baharat sektörü oldu.
Bu dönemde ithalatı en çok azalan sektörler ise 555 milyon dolarla (yüzde 9,8 düşüş) hayvan yemi sektörü, 497 milyon dolarla (yüzde 12,4) bitkisel yağlar sektörü ve 188 milyon dolarla (yüzde 12,4) şeker ve şekerleme ürünleri sektörü oldu. yüzde 24 azalma). 31 milyon dolar (yüzde 10,6 azalma) ile balıkçılık ve su ürünleri branşında, 14 milyon dolar (yüzde 26 azalma) ile kurutulmuş meyve ve sebze branşında gerçekleşti.
Dış ticarette öne çıkan ülkeler
Geçtiğimiz yılın dış ticaret verileri ülke bazında değerlendirildiğinde; En fazla ihracat yapılan ülke ise 3 milyar 236 milyon dolarla Irak oldu. Irak’tan sonra en fazla ihracat 1 milyar 898 milyon dolarla Almanya’ya, 1 milyar 816 milyon dolarla Rusya’ya, 1 milyar 538 milyon dolarla ABD’ye ve 1 milyar 182 milyon dolarla İtalya’ya yapıldı. 2023 yılında bu 5 ülkeye yapılan ihracat toplam ihracatın yüzde 36,5’ini oluşturdu.
Aynı dönemde ülke bazında en fazla ithalat ise 4 milyar 901 milyon dolarla Rusya’dan gerçekleşti. Bu ülkeyi 2 milyar 820 milyon dolarla Ukrayna, 1 milyar 959 milyon dolarla Brezilya, 1 milyar 4 milyon dolarla Malezya ve 949 milyon dolarla ABD takip etti. Bu 5 ülkeden yapılan ithalat toplam ithalatın yüzde 55,05’ini oluşturdu.
Geçtiğimiz yıl Türkiye’nin en çok ithalat yaptığı ilk 2 ülke sırasıyla Rusya ve Ukrayna oldu. Bu iki ülkeden yapılan ithalat toplam ithalatın yüzde 36,5’ini oluşturdu.
Türkiye, geçtiğimiz yıl en çok ihracat yaptığı ülkelerden biri olan Irak’a un, dondurulmuş tavuk eti, kırmızı mercimek ihraç ederken; Almanya’ya fındık, paketlenmiş fındık ve kiraz, Rusya’ya ise mandalina, alabalık, mandalina ve şeftali ihraç etti.
Türkiye’nin aynı dönemde en çok ithalat yaptığı Rusya’dan buğday, dane mısır ve çiğ ayçiçeği; Ukrayna’dan ham ayçiçek yağı, buğday, soya fasulyesi, Brezilya’dan ise soya fasulyesi, sığır ve kahve ithal ediyordu.
Verilen bilgiye göre, Dış Ticaret İstatistikleri baz alınarak hazırlanan TGDF Dijital Bilgi Panelinde 01. ve 24. bölümler arasındaki tüm Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu (GTİP) maddeleri ile 29. ve 35. bölümlerden seçilen eserler hesaplamalara dahil edildi. TÜİK tarafından açıklanan bilgiler. – İSTANBUL
